Werk maken van openbaarheid van bestuur was één van de aanbevelingen van de parlementaire onderzoekscommissie over het beheer van Samusocial (uit de vorige legislatuur). Hoe loopt het in de praktijk?

Brussel doet het vrij goed. Maar het is nodig klaarheid te scheppen in de gemeentelijke VZW’s. Er bestaat geen overzicht van die VZW’s.

De ordonnantie over openbaarheid van bestuur kwam er aan het eind van de vorige legislatuur. De wet is op 1 juli 2020 in werking getreden, na een overgangsperiode van 6 maanden.

Overheidsinstellingen moeten op hun website een luik transparantie voorzien met een overzicht van alle jobaanbiedingen, uitgeschreven overheidsopdrachten, toegekende subsidies, uitgeschreven studies,…

Kortom, tonen wat ze doen met de middelen die ze krijgen.

Wordt de wet ook nageleefd?

Even checken

Er zijn goede leerlingen en minder goede. Dat blijkt uit een check van one.brussels-Vooruit door Dries Verhaeghe, lid van Vooruit. Hij merkte dat de ocmw’s of gemeentelijke vzw’s de regels rond actieve openbaarheid onvoldoende naleven.

Hij diende in juli 2020 een klacht in bij de Brusselse Commissie Toezicht op Bestuursdocumenten (CTB).

De CTB verzocht de gecontroleerde instellingen zich tegen 1 november 2021 in regel te stellen. Met resultaat. Uiteindelijk hebben verschillende overheden (zoals de gemeente Elsene) bijgestuurd. 

Stad Brussel, voorbeeldige leerling

De Stad Brussel is intussen een voorbeeldige leerling, evenals een aantal andere instellingen en gemeenten. De MIVB en Brussel Fiscaliteit hebben zich na aandringen van de CTB in regel gesteld.

Maar er blijven lacunes bij gemeentelijke VZW’s.

Het Brussels Gewest doet het beter dan de Belgische staat

De federale wetgeving rond openbaarheid van bestuur dateert van 1994 en is niet meer up to date. Dat blijkt uit een kritisch rapport over België van de Greco, de Europese anticorruptie- en transparantiewaakhond. De Greco vraagt de wetgeving voor toegang tot bestuursdocumenten aan te passen.

Het Brussels Gewest doet het dus best goed qua openbaarheid van bestuur, zeker in vergelijking met de Belgische staat.

Toch is er ook in Brussel ruimte voor verbetering.

Bijvoorbeeld door de armslag van de CTB te vergroten: de CTB kan niet op eigen initiatief optreden, maar enkel na een klacht. De Commissie kan geen sancties opleggen als overheidsinstellingen herhaaldelijk weigeren informatie vrij te geven. Ze heeft ook niet de bevoegdheid om op eigen initiatief te controleren.

Daarnaast is het nodig klaarheid scheppen in de gemeentelijke VZW’s. Ik werk aan een parlementair voorstel om dit te regelen.

Meer info

Lees deze q&a of mijn persbericht

Deze week donderdag 27/1 bespreekt de commissie Gezondheid en Bijstand aan Personen de aanbevelingen van de parlementaire onderzoekscommissie over het beheer van Samusocial (uit de vorige legislatuur).